Column: “Arm, arm Lancia. Mijn geliefde Lancia”
Zoals ik in een van mijn eerdere columns schreef ben ik van nature nogal optimistisch ingesteld. Maar na het lezen van het bericht over het Productieplan van FGA op 30 oktober jl. moest ik toch wel even slikken. Wat we al jaren weten -maar eigenlijk niet willen weten- begint nu zo langzamerhand werkelijkheid te worden. Marchionne vindt het niet langer verantwoord om in het (prachtige, roemrijke, uniek, beeldschone, meer dan 100 jaar oude etc. etc.) merk Lancia te investeren en lijkt te hebben gekozen voor een langzaam doodbloed-scenario.
Lancia stond al sinds het interbellum tot ver in het buitenland bekend als bouwer van het beste van het beste op het gebied van exclusieve wagens. Van Lambda tot Astura en Flaminia. Hier zie je de productie van Flaminia’s pal naast die van Maserati 3500 modellen in de fabriek van Touring. Lancia stond zowel voor technische innovatie, als voor oogverblindend design.
Aan de ene kant begrijpelijk. In een crisis van de huidige omvang kan hij niet anders dan inzetten op merken en producten waar de meeste toekomst (lees: geld) in zit. De tijd van de liefdadigheid van het FGA concern richting Lancia is voorbij. Emotionele beslissingen maken plaats voor bikkelharde rationele keuzes. En er zijn het afgelopen decennium ongetwijfeld al vele honderden miljoenen achter het merk aangegooid. Volgens mijn inschatting is er bij Lancia al minimaal 10 jaar geen cent meer verdiend. Aan de andere kant is het voor de echte Lancia-liefhebbers een zuur verhaal. Datzelfde FGA heeft het door mismanagement zover laten komen. De enige constante factor in het modelgamma al die jaren was de Ypsilon. En die heeft nou juist qua concept erg weinig aansluiting met de roots & DNA van het merk. Lancia had zich juist in de hogere segmenten moeten profileren.
Internationaal werd Lancia steeds bekender. Na de Aurelia B24, ook dankzij de Fulvia. Dit bracht een nieuwe dimensie, vooral op sportief vlak. Inmiddels ging het financieel echter wel een stuk minder en lag Fiat op de loer voor een overname.
En precies daar ging het hopeloos mis. De Gamma was de laatste echte Lancia-Lancia in dit segment. Uitgesproken design, een surplus aan comfort, zeer innovatief, een stevige prijs en volop kwaliteits (& imago-)problemen. Commercieel gezien was ie -zoals bekend- niet echt een cash cow voor het concern. Resultaat, 22.000 stuks. De Thema I (350.000 st.), en in mindere mate de Kappa (117.000 st.) waren wél succesvol te noemen, maar al geen ‘échte’ Lancia’s meer voor wie heel kritisch wil zijn. Dus ging het roer om bij de ontwikkeling van de Thesis. Een echte Lancia, rijkelijk voorzien van alle bovengenoemde eigenschappen. Inclusief het bijbehorende commerciële debacle: 16.000 van deze kunstwerken verlieten de fabriekspoort.
De Lancia Gamma was het eerste topmodel in de jaren dat Lancia onder Fiat’s regime tot stand werd gebracht. Een echt succes was het niet, omdat het publiek het beeld over Lancia drastisch moest bijstellen. Hier zie je de productie van de coupé bij Pininfarina.
Jullie begrijpen inmiddels waar ik naar toe wil. Voor het echte, pure Lancia is al heel lang geen markt en doelgroep meer. De switch naar gewonere (Fiat-)Lancia’s diende sowieso te worden gemaakt. Daarmee is eigenlijk de eerste helft van het merk al ter ziele gegaan. Om de andere helft van het merk te laten overleven had FGA een Audi-achtige strategie moeten volgen, waarbij met gebruikmaking van Fiat-middelen heel zorgvuldig gebouwd had kunnen worden aan het merk. Een merk waarvoor mensen bereid zijn om met een glimlach extra te betalen. Dat is marketingtechnisch nog eens interessant. Bij Audi heeft dat bouwen ruim 20 jaar geduurd (overigens ook met ‘innovatie’ als propositie) en is dat gelukt. Stapje voor stapje voor stapje… Het kan dus.
De Lancia Thema was een groot succes in het E-segment van de jaren ’80. Hier zie je de productie in Mirafiori. Het waren gouden jaren met andere successen zoals de Delta/Prisma en Y10. De Delta zette het merk internationaal op de kaart dankzij een recordaantal Rally-successen.
Bij Fiat Group hebben ze inmiddels genoegzaam bewezen dat constructief bouwen aan merken niet tot hun competenties behoort. De focus in Turijn ligt al veel te lang op het ‘knallen van aantallen’ op korte termijn. ‘The Italian-management-style’. Ik hoop oprecht dat ze Alfa vanaf nu wél goed aanpakken. En laten we de Thesis beschouwen als een mooi afscheidscadeau en verder leven met al die prachtige herinneringen uit lang vervlogen tijden.. Maarrrr..als, als, als… -want ik ben tenslotte een optimist- als de mondiale recessie voorbij trekt, zou het zomaar kunnen zijn dat Marchionne & friends weer emotie toelaten in het beslissingsproces. Lancia is en blijft immer een grote naam in Italië en kan elders terugkeren als ‘nieuw’ merk. Het merk Lancia zou middels Chrysler weer tot grotere hoogte gestuwd kunnen worden. Met die gekke Italianen weet je het maar nooit. Ik sta trouwens open voor reacties & suggesties van andere Lancia-adepten…
Paul van Beukering
Het langzaam wegzinken van Lancia als producent van luxe auto’s wordt misschien wel het sterkst gesymboliseerd met de Thesis. Hier zie je een productiefoto uit 2007, gemaakt in Mirafiori. Het betreft een Centenario-editie ter gelegenheid van 100 jaar Lancia. Deze rolde nog mondjesmaat van de band totdat begin 2009 pas de stekker er echt uitging.
Een kat in het nauw maakt rare sprongen… dat zie je terug bij de modellenpolitiek bij alle merken van FGA. Uit gebrek aan kapitaal moest Fiat te vaak het kind met het badwater wegspoelen…
Ik heb zelf ook vaak gedacht, als het Audi lukt, dan had het met Lancia toch ook goed moeten kunnen uitpakken? Want eigenlijk was `Vorsprung durch Technik´ het motto van Lancia: ´De techniek boven alles´*. En als er een groeiende markt is voor BMW en Porsche, dan hebben Alfa Romeo en Maserati ook zeker bestaansrecht. VAG ging het begin jaren 70 ook erg slecht. Geen duidelijke modellenpolitiek, te weinig en verouderde modellen. En kijk nu!
Te lang had Fiat gewoonweg niet de financiele middelen om duurzaam een breedmodellenpallet te kunnen opbouwen. Vele mooie modellen zijn vaak niet verder dan de tekentafel gekomen, omdat er geen geld was. Ook door de overname van Chrysler. Een veranderende wereld, de crisis dwingt Fiat telkens haar plannen aan te passen. De investeringen worden nu daar gemaakt waar winst gemaakt kan worden. Waar nog groei moelijk is. En dat is niet in Europa, en niet in Italie. Juist door die overname van Chrysler en vooral het feit dat in Amerika winst wordt gemaakt, houdt Fiat financieel het hoofd boven water. Anders was het nu waarschijnlijk over en uit geweest. Door vakbonden en wetgeving heeft Fiat zich ook te lang blind gestaard op de interne italiaanse markt, en daarbij de aansluiting met Europa en de wereld gedeeltelijk verloren. Die inhaalslag moet worden gemaakt, om te kunnen overleven. Maar op een degelijke manier, stap voor stap. NDe Italianen hebben blijkbaar tijd nodig om aan dat idee te wennen.
Wat ik in de berichtgeving in de afgelopen dagen nogal mis, is het feit dat de produktieplannen die Fiat heeft gepresenteerd alleen Italie betreffen, om daar de vakbonden, de interne markt gerust te stellen. Dat zegt nog helemaal niets over het totale modellenoffensief wat FGA voorheeft, mondiaal. Marchionne heeft wederom gezegd dat hij, uit strategische overweging niet meer alle kaarten op tafel legt. Het is oorlog in auto-land! De duitse propaganda loopt op volle toeren, om de italiaanse concurrenten de genadeslag te geven. En Auto Edizione doet er ongewild aan mee… Ik vind in dat licht gezien de berichtgeving bij Auto Edizione soms nogal tendensieus. Laten we maar eerlijk zijn, hoeveel `made in Germany´ steekt er überhaupt in een duitse auto? Steeds minder. Hoeveel VW, Skoda of Seat steekt er in een Audi? Heel veel. Zou Audi nog bestaan hebben zonder VW? De crisis lijkt ook bij VW langzaam aan te komen. Kijk naar Renault, PSA. Ondanks brede modelpalletten en nieuwe modellen, gaat het daar beter? Integendeel… daar staat het water tot aan de lippen.
Waarom wordt er bij italiaanse auto´s meteen zo´n drama van gemaakt als die niet (volledig) in Italie worden geproduceerd? Of er gedeelde techniek in steekt? Al jaren rollen Fiat´s samen met PSA-modellen van de band. Samenwerking met Suzuki? Opel? Hoelang behoren Lancia, en Alfa Romeo tot FGA? En nog altijd dit gezeur dat het geen echte Lancia´s of Alfa Romeo´s meer zijn… Fiat-Chrysler is inmiddels een feit. De regie ligt echter nog altijd in Turijn. Ook wat Chrysler betreft. Om concurrende modellen aan te kunnen bieden zoals iedereen hier zich wenst, moeten platformen worden gedeeld. Fiat had geen moderne platformen voor het C-, D- en E-segment, of grotere SUV´s. Chrysler wel. Juist daarom heeft FGA Chrysler gekocht! Als strategische partner om eindelijk de gewenste grotere modellen te kunnen bouwen voor Alfa Romeo en Lancia.
Het is typerend dat de Ypsilon door de columnist als niet-typische Lancia wordt neergezet. Veruit het meestverkochte Lancia-model op het moment… zonder zich echt te realiseren dat Lancia noch Fiat zonder hulp van buiten nog in staat is om dergelijke gewenste grotere Lancia´s te kunnen bouwen. Historisch gezien klopt het ook niet dat Lancia altijd alleen maar grote auto´s gebouwd heeft. Lancia wilde zich destijds (ca. 1917) onderscheiden `door betere kwaliteit, nauwkeurige verfijning van details, door comfort betrouwbaarheid en veiligheid´*. Lancia was zelf zeer succesvol in de racerij. En richte zich, voordat Italie zich na de 2e W.O. grootschalig motoriseerde, met met zijn modellen vooral op de USA. Simpelweg omdat de gemiddelde Italiaan voor de oorlog te arm was een auto te kopen. Ironische speling van het lot dat de redding van Lancia nu uit de USA moet komen.
Hoe realistisch is het te verwachten dat FGA binnen 3 jaar na de overname van Chrysler een soortgelijk modellenpallet kan aanbieden als VW? Fiat was nog niet lang geleden bijna failliet, momenteel bevindt Fiat zich weer in zwaar weer door de crisis in Italie en Europa. Chrysler was 3 jaar terug failliet. Het is verbazingwekkend hoe snel Chrysler uit het dal geklommen is en FGA nu in leven houdt. Kijk naar de kwaliteitsverbetering van de Chrysler-produkten. Dat kreeg zelfs Mercedes niet voor elkaar… FGA doet dus iets erg goed.
Marchionne´s eerst vereiste was destijds de kwaliteit te verbeteren. Fiat is inmiddels in staat hoogwaardige auto´s te bouwen, samen met FPT moderne en schone techniek aan te bieden. Alfa Romeo, Maserati en Chrysler/Lancia maken alleen een kans als de produkten kunnen overtuigen tegen alle bestaande vooroordelen in. En die basisvoorwaarden zijn er inmiddels. Maserati heeft bewezen dat het functioneert. Nu wordt het langzaam tijd de nieuwe modellenpolitiek uit te rollen voor Alfa en door de marketingafdeling de merkenimago’s significant te verbeteren.
Terug naar Lancia. Het is al langer bekend dat Lancia en Chrysler versmelten. Omdat precies die beide het meest op elkaar aansluiten, ervanuitgaand dat Lancia een volumemerk blijft. Chrysler bouwt haar auto´s grotendeels in Noord-Amerika, grotere Lancia-modellen lopen met kleine aanpassingen voortaan van dezelfde band. Is Lancia daarmee dood? Ja en nee. Zonder Chrysler was er geen Lancia meer! Toekomstige nieuwe Lancia-Chrysler-modellen krijgen automatisch meer FGA-DNA mee. De Dodge Dart / Fiat Viaggo zijn toch een heel goed gelukt voorbeeld daarvan.
Zonder al te grote investeringen, kan Lancia zo voortbestaan, en hopelijk op den duur een breder, stabieler modellenpakket aanbieden als nooit tevoren. En als de markt weer aantrekt, langzaam aan een opmars a la Audi werken. We kunnen misschien op korte termijn geen exotische modellen verwachten, maar in de huidige marktstrategie heeft Lancia kwalitatief goede volume-modellen van Chrysler nodig. Ik ben er van overtuigd dat de opvolgers van de 200 (Flavia), 300 (Thema) en Voyager meer FGA-Lancia-DNA krijgen. En hopelijk daarmee genoeg italiaans zijn om de naam Lancia eer aan doen, en de markt niet nog meer verslechterd…
Een andere optie voor Lancia zou kunnen zijn, dat het een exclusief niche-merk wordt, onder de vleugels van Maserati. Maar daarmee zou het merk voor vele onbereikbaar worden…
*Lancia. L’ armonia e l’invenzione – Protagonisti, prodotti e vicende di un‘imprese italiana 1996.
Bij mijn weten zingen wij van AutoEdizione vrijwel altijd de melodie die je hier in je prachtige relaas verkondigt. We krijgen om die reden zelfs vaak de ‘rozebril’ oorkonde toegwezen 😉
Vaak wel, deze week in alle emotie even niet 🙄
@ gerapp
Hulde voor dat artikel. Wat mij betreft sla je de spijker op z’n kop….. elke zin opnieuw.
Waarom wordt er bij italiaanse auto´s meteen zo´n drama van gemaakt als die niet (volledig) in Italie worden geproduceerd? Of er gedeelde techniek in steekt? Al jaren rollen Fiat´s samen met PSA-modellen van de band. Samenwerking met Suzuki? Opel? Hoelang behoren Lancia, en Alfa Romeo tot FGA? En nog altijd dit gezeur dat het geen echte Lancia´s of Alfa Romeo´s meer zijn… Dit stukje is al zo vaak aangehaald in dit forum en is de keiharde waarheid op dit moment !
@gerapp :heel mooi artikel!
Mensen willen tegenwoordig helemaal geen aparte, individualistisch auto’s rijden, in tegenstelling tot wat de marketingafdelingen van verschillende automerken ook roepen. Men loopt juist achter elkaar aan. Ziehier de reden dat er geen plek is voor het Lancia dat we kennen van voor de jaren ’70. Ik ben er echter wel van overtuigt dat er plek voor een Lancia is zoals het merk was in de jaren ’80. Lancia’s kunnen best gebaseerd zijn op Fiats, zoals dat toen ook al gebeurde, zolang dat maar niet te zien is aan het uiterlijk (Musa…) en ze nog wat extra’s bieden (wat dan een hogere prijs kan rechtvaardigen).
Zo vooruitstrevend als Lancia vroeger was is simpelweg niet meer mogelijk tegenwoordig, omdat de auto al zover is doorontwikkeld dat grote doorbraken niet meer te verwachten zijn (dan heb ik het niet over de aandrijving). Audi schermt met de leus ‘Voorsprong door techniek’, maar ik kan er niets vooruitstrevends aan ontdekken.
Lancia moet ook een herkenbare ontwerp stijl zien te vinden, in de zin dat het niet té wordt a la Thesis en de huidige Ypsilon (ik vind de Thesis prachtig, maar te veel vinden het een lelijke auto om zo’n ontwerp stijl rendabel te kunnen maken). In de jaren ’80 waren alle Lancia’s herkenbaar aan hun zelfde ontwerp stijl; strak, maar ook sportief en chic tegelijkertijd. Het zijn juist de Italianen die begonnen zijn met een ‘familiegezicht’ (zie ook de Fiats van die tijd). Daarom hoop ik ook dat Lancia weer teruggrijpt naar de grille die ze in de jaren ’80 gebruikte, zoals op de Thema en de Delta I, in plaats van die (Amerikaanse) Hyundai achtige grille.
Nu zal dit natuurlijk ‘wishful thinking’ zijn, aangezien Chrysler steeds meer de overhand zal gaan krijgen bij de combinatie Lancia/Chrysler…
Sinds een paar jaar hebben we (eindelijk) een Lancia gekocht. Een Ypsilon van 2005 met 1.4 16v. En om heel kort te zijn: klassiek italiaans design, top interieur, top motor en vooral top RIJGEVOEL. Kunnen ze zeggen wat ze willen van bijvoorbeeld Ford (ook prima) maar het gevoel in stuur, remmen en onderstel is gewoon niet hetzelfde.
Waarom dit? Al jaren beb ik van mening dat er teveel revolutie is in de FGA groep i.p.v. evolutie. Puur uit eigen ervaring mijn idee bij wat FGA zoou moeten doen.
Alfa 33, briljant sturende auto, met voldoende ruimte voor een gezin (voornamelijk kofferruimte). Opgevolgd door de 146 (briljante auto), maar helaas geen vervolg hierop. Een 156 SW is niet te vergelijken in ruimte en prijs.
Alfa 155, enorme kofferbak, top motoren (TS en 12V V6). 156 kan daar niet tegenop. Een 156, complexe techniek en hoge slijtage.
Bij Lancia: Prisma (80/90) wordt Dedra (ook mooi) en wordt Lybra. Die laatste is een prachtige auto met een dito interieur, maar rijeigenschappen vallen tegen. Voornamelijk het afstandelijke.
Let wel, ik heb alle auto gereden en/of in bezit gehad.
Grote probleem in mijn beleving is dat een merk als Audi al vanaf eind jaren 70 (Audi 80) via een jaren 80 model (mooi rond) is geevolueerd naar een A4 die iedereen herkent als Audi. Alleen al als je instapt.
Volgens mij gaat het daar fout. De techniek is altijd prima geweest. Maar ook daar: teveel snelle vernieuwing.
Het lijkt me dat FGA nu eens (en mijn hoop is op Marchionne gevestigd) dat pad op gaat. Wat mensen willen, is een gevoel van vertrouwdheid. Daarbij is een overheid die zich bemoeit met industrie (al ben ik links) ook niet al te motiverend. Berlusconi doet daar trouwens ook niet veel aan. Kijk maar naar Alfa in Zuid-Italie. Dat wordt echt nooit iets, als de arbeidsethiek niet hetzelfde wordt als in het noorden.
Kortom, wat mij betreft ga zo door.
Groet,
Rob
Ik heb precies dezelfde gedachte altijd gehad, ware het niet dat ik denk dat sinds de Panda en Ypsilon 2003, Punto 2005, Bravo 2007, 500 2007, Delta 2008, MiTo 2008, Giulietta 2010, Panda en Ypsilon 2011, Fiat 500L 2012 er bewust aan evolutie wordt gedaan wat deze modellen betreft. De kop is er dus af 😉
Overigens rijd ik Lybra 2.0 en is het zeker niet afstandelijk te noemen in vergelijking met veel niet Italiaanse producten in dat segment. Maar het is wel anders misschien dan voorgaande modellen, al vind ik ook dat een Lancia niet een 100% rijdersauto hoeft te zijn zolang het geen sportieveling is.