Resten Fiat Croma herinneren aanslag op Falcone 25 jaar geleden

Op een rampdag als die van vandaag, gaan onze gedachten niet alleen uit naar de nabestaanden van de jongeren die gisteren omkwamen in Manchester, maar ook naar die bewuste 23 mei in 1992. De dag dat Giovanni Falcone, een van de ‘frontsoldaten’ in de bittere strijd tegen de Mafia op Sicilië, het leven gaf op wat daarna misschien wel het meest beruchte stukje snelweg van Italië is geworden. De A29 ter hoogte van Capaci op Sicilië. Toen we in 2011 afscheid namen van de Fiat Croma als topmodel van het merk uit Turijn, refereerden we bij AutoEdizione reeds aan deze gebeurtenis die volgens Italianen en Sicilianen in het bijzonder (scholieren herdenken jaarlijks deze gebeurtenis en krijgen les over deze gebeurtenis) nooit vergeten mag worden. Het vormde de climax in een jarenlange strijd tegen de georganiseerde misdaad, die decennia lang talloze onschuldige levens kostte. Giovanni Falcone en zijn vrouw (tevens collega) Francesca Morvillo lieten het leven samen met de politieagenten Rocco Dicillo, Antonio Montinaro en Vito Schifani. Giuseppe Costanza overleefde evenals Paolo Capuzza, Gaspare Cervello en Angelo Corbo (in de blauwe Croma). Costanzo nam op de achterbank van de middelste (witte) Croma plaats omdat Falcone graag zelf wilde rijden, net na te zijn geland vanuit Ciampino (Rome) op vliegveld Punta Raisi.

Een explosie van een ongekende omvang blies een groot deel van de snelweg op. Dit kon gebeuren doordat een grote hoeveelheid explosieven op deskundige wijze in een afwateringsbuis onder het wegdek was opgeborgen en op afstand tot ontploffing was gebracht. Later is ontdekt dat een onderdeel van de maar liefst 500 kilo aan explosieven zelfs een oude bom uit de tweede wereldoorlog was, dat door een kundige handlanger (tevens visser) opgevist was van de zeebodem en aangepast was voor deze enorme aanslag. Normaal gesproken zouden de drie zwaar gepantserde Croma’s naast elkaar rijden, maar omdat Falcone reed, werd er gewoon achter elkaar gereden. De drie agenten reden voorop en kregen de grootste klap. De bruine Croma waarin Montinaro, Dicillo en Schifani zaten, met code QSV15 (‘Quarto Savona Quindici’), vloog zelfs 65 meter over de snelweg, tot buiten de andere zijde. De wijzer van de kilometerteller stond vast op 160 en die van de toerenteller op 60. De burgers die zich tijdens de aanslag ook op de weggevaagde circa 50 meter aan snelweg begaven, overleefden gelukkig ook. Een Lancia Thema die achter de escorte reed en twee kleinere auto’s op de andere rijbaan. Een boer op het land was getuige. Ramen tot in de wijde omgeving begaven het, evenals de hoogspanningskabels.

Drie dagen geleden is het weinige wat van die bewuste bruine Croma resteerde in een glazen kubus terug naar Palermo gebracht voor de herdenking van wat een kwarteeuw geleden is gebeurd. Vervolgens werd het macabere monument weer teruggebracht naar Capaci. Daar staat het als tastbaar bewijs achter het reeds bestaande imposante herdenkingsteken (foto onder), in het speciaal aangelegde park van 6000 vierkante meter pal naast de snelweg (tussen km paal 4400 en 5000), waar het permanent voor publiek te zien is. Vandaag, precies 25 jaar na de aanslag is het restant van de grote vijfdeurs Fiat teruggebracht naar deze plek waar het verwoest werd, in een aanslag die een belangrijk keerpunt vormde (evenals die op Paolo Borsellino twee maanden later) in de strijd tegen de ‘Cosa nostra’, maar dat ook moet helpen herinneren aan het feit dat de strijd nooit opgegeven mag worden, aangezien dergelijke organisaties alles behalve helemaal verslagen zijn.

Intussen was de witte Croma 2.0 T.I.E. serie 2 (destijds een nieuw model) van Falcone met kenteken ‘Roma 0F4837’ reeds precies de andere kant opgebracht. Na jaren in Palermo te zijn gebleven, is de auto waar nog veel van over is, in 2012 (20 jaar na de aanslag) naar Rome overgebracht, waar het voor betere conservatie is onderhouden en opgeslagen. Eveneens achter glas en voor het publiek zichtbaar, in het opleidingsgebouw van de politie in dienst van justitiële inrichtingen in de Italiaanse hoofdstad. De politie-eenheid waar de slachtoffers die Falcone moesten beschermen ook voor werkten. Vandaag is daar eveneens de aanslag herdacht.